Szarlotka – Przepis na tradycyjną szarlotkę

Szarlotka to jedno z najpopularniejszych ciast w polskiej kuchni. Jej nazwa pochodzi od francuskiego słowa „charlotte”, które oznacza babkę lub ciasto w foremce. To klasyczne ciasto jabłkowe zachwyca swoim aromatem, chrupiącym spodem i puszystym, cynamonowym jabłkowym nadzieniem. Jeśli masz ochotę na tradycyjną szarlotkę, to właściwe miejsce! Poniżej znajdziesz szczegółowy przepis, który krok po kroku opisuje, jak przygotować to pyszne i aromatyczne ciasto.

Przepis na tradycyjną szarlotkę

Szarlotka – Składniki:

• 250 g mąki pszennej
• 200 g zimnego masła
• 150 g cukru
• 1 jajko
• 1 łyżeczka proszku do pieczenia
• 1/2 łyżeczki soli

Szarlotka – nadzienie:

• 1,5 kg kwaśnych jabłek (np. Antonówki)
• 100 g cukru
• 2 łyżeczki cynamonu
• 2 łyżki mąki ziemniaczanej

Wierzch szarlotki:

• 2 łyżki cukru
• 1 łyżeczka cynamonu

Krok 1: Przygotowanie ciasta

Rozpocznij od przygotowania ciasta. W misce wymieszaj mąkę, cukier, proszek do pieczenia i sól. Następnie dodaj pokrojone w kostkę zimne masło. Za pomocą palców lub noża, rozetrzyj masło z suchymi składnikami, aż powstanie kruszonka o ziarnistej konsystencji. Możesz to zrobić również w robocie kuchennym, pulsując składniki kilka razy.

Krok 2: Dodanie jajka

Do uzyskanej kruszonki dodaj jajko i szybko wymieszaj składniki, aż powstanie jednolite ciasto. Nie wymagaj nadmiernie dużego zagniatania ciasta. Ważne jest, aby nie doprowadzić do nadmiernego wytwarzania glutenu, co może uczynić ciasto twarde.

Krok 3: Formowanie spodu

Przygotowane ciasto owiń w folię spożywczą i włóż do lodówki na około 30 minut, aby odpoczęło i schłodziło się. W tym czasie przygotuj formę o średnicy około 24 cm, smarując ją masłem i posypując bułką tartą. Wyjmij ciasto z lodówki i podziel je na dwie części: jedną większą na spód i drugą mniejszą na wierzch.

Krok 4: Wylepienie spodu

Większą część ciasta rozwałkuj na około 3 mm grubości na posypanej mąką powierzchni roboczej. Upewnij się, że rozwałkowane ciasto jest większe od rozmiaru formy, aby móc wyłożyć nim spód i boki.

Krok 5: Wyłożenie formy

Delikatnie podwijaj rozwałkowane ciasto na wałek i przenieś je do przygotowanej formy. Staraj się równomiernie rozłożyć ciasto na dnie i bokach formy, tak aby cała powierzchnia była pokryta. Nadmiar ciasta, który wystaje poza brzegi formy, możesz odciąć nożem.

Krok 6: Przygotowanie nadzienia

Przejdź teraz do przygotowania nadzienia jabłkowego. Obierz jabłka, usuń gniazda nasienne i pokrój je na cienkie plasterki. W misce wymieszaj plasterki jabłek z cukrem, cynamonem i mąką ziemniaczaną. Dokładnie wymieszaj składniki, aby jabłka były równomiernie pokryte przyprawami i mąką.

Krok 7: Nakładanie nadzienia

Na wylepiony spód ciasta wyłóż przygotowane nadzienie jabłkowe. Staraj się równomiernie rozłożyć je po całej powierzchni. Upewnij się, że nadzienie wypełnia formę po brzegi.

Krok 8: Przygotowanie pokrywy

Z pozostałej części ciasta, którą wcześniej odłożyłeś, wykorzystaj ją do przygotowania pokrywy dla szarlotki. Rozwałkuj ciasto na podobną grubość, co spód, a następnie pokrój je na paski lub foremką w kształcie kratki.

Krok 9: Ułożenie pokrywy

Ułóż paski ciasta na wierzchu nadzienia jabłkowego, tworząc charakterystyczną kratkę. Możesz je ułożyć równolegle w jednym kierunku, a następnie przekrzyżować kolejnymi paskami.

Krok 10: Finalne przygotowanie

Posyp wierzch ciasta dwiema łyżkami cukru wymieszanymi z łyżeczką cynamonu. To doda nie tylko smaku, ale także pięknie się przypiecze i stworzy chrupiącą warstwę na wierzchu.

Krok 11: Pieczenie

Umieść przygotowaną szarlotkę w nagrzanym do 180 stopni Celsjusza piekarniku i piecz przez około 45-50 minut, aż wierzch będzie pięknie złocisty, a jabłka będą miękkie.

Krok 12: Podanie i serwowanie

Po upieczeniu wyjmij szarlotkę z piekarnika i pozostaw do lekkiego przestudzenia w formie. Możesz też podać ją lekko ciepłą, jeśli wolisz. Szarlotkę można serwować na wiele różnych sposobów. Tradycyjnie podaje się ją na ciepło, często z dodatkiem bitą śmietaną lub lodami waniliowymi. Możesz również posypać ją delikatnie cukrem pudrem przed podaniem.

Szarlotka doskonale smakuje zarówno na ciepło, jak i na zimno. Jej aromatyczne jabłkowe nadzienie i chrupiący spód z pewnością zachwycą Twoje podniebienie. To klasyczne polskie ciasto idealnie nadaje się na różne okazje, od codziennego deseru po uroczyste spotkania rodzinne.

Pamiętaj, że tradycyjny przepis na szarlotkę można modyfikować według własnych preferencji. Możesz dodać do nadzienia inne owoce, takie jak śliwki lub jagody, lub eksperymentować z dodatkiem przypraw, takich jak gałka muszkatołowa czy imbir.

Szarlotka to nie tylko pyszne ciasto, ale również symbol polskiej kuchni i tradycji. Jej przygotowanie może być wspaniałą okazją do spędzenia czasu w kuchni i delektowania się aromatem domowych wypieków. Ciesz się smakiem tradycyjnej szarlotki i podziel się nią z rodziną i przyjaciółmi. Smacznego!

Szarlotka – kalorie

W przypadku przepisu na tradycyjną szarlotkę, wartości kaloryczne i makroskładniki będą zależały od ilości użytych składników, takich jak ilość mąki, masła, cukru i jabłek. Można jednak podać ogólne wytyczne dotyczące kaloryczności i makroskładników dla podstawowych składników szarlotki:

• Mąka pszenna: w 100 g mąki pszennej znajduje się około 364 kcal, 10 g białka, 76 g węglowodanów i 1 g tłuszczu.
• Masło: w 100 g masła znajduje się około 717 kcal, 0,85 g białka, 0,06 g węglowodanów i 81,11 g tłuszczu.
• Cukier: w 100 g cukru znajduje się około 387 kcal, 0 g białka, 99,98 g węglowodanów i 0 g tłuszczu.
• Jabłka: w 100 g jabłek znajduje się około 52 kcal, 0,3 g białka, 13,8 g węglowodanów i 0,2 g tłuszczu.

Ważne jest również uwzględnienie ilości dodanego jajka oraz dokładnego pomiaru składników, aby obliczyć kaloryczność i zawartość makroskładników dla konkretnego przepisu na szarlotkę. W przypadku diety lub szczegółowych wymagań żywieniowych zawsze zaleca się skonsultowanie się z dietetykiem lub specjalistą ds. żywienia, aby uzyskać dokładne informacje dotyczące kaloryczności i składników odżywczych.

Jaka mąka na szarlotkę?

Tradycyjnie w przepisach na szarlotkę w Polsce używa się mąki pszennej o standardowym typie, czyli mąki pszennej typu 550 lub 450. Te typy mąki są powszechnie dostępne w sklepach spożywczych i są odpowiednie do wypieku większości ciast, w tym również szarlotki.

Mąka pszenna typu 550 ma średnią zawartość białka i jest wszechstronnym wyborem do pieczenia ciast. Może być stosowana do wypieku zarówno ciast kruchych, jak i puszystych. Mąka pszenna typu 450 ma nieco niższą zawartość białka i jest zwykle używana w przypadku wypieków, które wymagają delikatniejszej struktury, takich jak biszkopty.

Wybór między mąką typu 550 a 450 zależy od preferencji i dostępności w Twojej okolicy. Oba typy mąki sprawdzą się dobrze do przygotowania tradycyjnej szarlotki, dając odpowiednią konsystencję ciasta.

Warto również zauważyć, że można eksperymentować z innymi rodzajami mąki, takimi jak mąka pełnoziarnista, orkiszowa lub bezglutenowa, jeśli masz takie preferencje lub ograniczenia dietetyczne. W przypadku zmiany rodzaju mąki, może być konieczne dostosowanie ilości płynu w przepisie, ponieważ różne rodzaje mąki mają różne właściwości wchłaniania płynu.

Jakie jabłka do szarlotki?

Do szarlotki zazwyczaj zaleca się używanie kwaśnych lub półkwaśnych jabłek, które zachowują swój smak i strukturę podczas pieczenia. Oto kilka popularnych rodzajów jabłek, które często są wykorzystywane do przygotowania tradycyjnej szarlotki:

1. Antonówka: Jest to jedno z najczęściej używanych jabłek do szarlotki w Polsce. Ma charakterystyczny kwaśny smak i jest odpowiednio chrupiące po upieczeniu.
2. Jonagold: To jabłko o średniej kwasowości, słodkim smaku i soczystej teksturze. Doskonale sprawdza się w szarlotce, dodając delikatności i słodyczy.
3. Szampion: Jabłko o wyraźnym kwasie, chrupiącej konsystencji i lekko słodkim smaku. Nadaje się doskonale do wypieku szarlotki, dając intensywny smak.
4. Boskoop: To kwaśne jabłko o mocnym smaku i charakterystycznej kwaskowatości. Dobrze zachowuje swoją strukturę podczas pieczenia, co sprawia, że idealnie pasuje do szarlotki.
5. Granny Smith: To popularne jabłko o intensywnym kwasie i chrupiącej teksturze. Daje doskonały kontrast smakowy i dodaje świeżości do szarlotki.

Ważne jest, aby wybrać jabłka o dobrej jakości, świeże i odpowiednio dojrzałe. Dobrze dojrzałe jabłka będą miały intensywny smak i aromat, a jednocześnie zachowają swój kwasowy smak podczas pieczenia, co nadaje szarlotce wyrazisty charakter. Ważne jest również usunięcie gniazd nasion i obierz jabłka przed użyciem w szarlotce.

Co można dodać opcjonalnie do szarlotki?

Oprócz podstawowych składników, istnieje wiele opcjonalnych dodatków, które możesz uwzględnić w przepisie na szarlotkę, aby nadać jej dodatkowy smak i aromat. Oto kilka propozycji:

1. Rodzynki: Dodanie rodzynków do nadzienia jabłkowego lub do ciasta może dodać słodkiej nuty i delikatnej tekstury.
2. Orzechy: Posiekane orzechy, takie jak włoskie, laskowe lub migdały, mogą dodać chrupiący element i wzbogacić smak szarlotki.
3. Wanilia: Dodanie ekstraktu z wanilii lub ziaren wanilii do ciasta lub nadzienia jabłkowego nada szarlotce aromatyczną słodycz.
4. Skórka cytrynowa lub pomarańczowa: Starta skórka cytrynowa lub pomarańczowa może dodać szczyptę świeżości i cytrusowego aromatu.
5. Cynamon w posypce: Oprócz cynamonu w nadzieniu, możesz posypać szarlotkę dodatkową warstwą cynamonu i cukru na wierzchu przed pieczeniem, co doda chrupkości i aromatu.
6. Imbir: Dodanie odrobiny mielonego imbiru do ciasta lub nadzienia jabłkowego może dodać lekkiego, pikantnego smaku i korzennego aromatu.
7. Kardamon: Szczypta mielonego kardamonu może dodać subtelnej nuty egzotycznej przyprawy.
8. Sok z cytryny: Dodanie kilku kropel soku z cytryny do nadzienia jabłkowego pomoże podkreślić smak jabłek i zbalansować słodycz.

Pamiętaj, że dodanie tych opcjonalnych składników zależy od Twoich osobistych upodobań smakowych. Możesz eksperymentować, dodając je w ilościach dostosowanych do swoich preferencji, aby stworzyć wyjątkową i smakowitą szarlotkę.